Miażdżyca - dystans chromania. Miażdżyca zwęża światło naczyń krwionośnych i doprowadza do pogorszenia przepływu krwi przez tkanki. W Polsce pierwsze zmiany chorobowe stwierdza się u młodych ludzi już przed 20 rokiem życia, jednak nie dają one żadnych objawów. Zaburzenia pojawiają się najczęściej gdy zwężenie przekroczy 70% co zajmuje znacznie powyżej 20 lat. Choroba rozwija się w całym organizmie i dotyczy wszystkich tętnic, jednak stopień zmian nie jest jednakowy. Powszechnie uważa się, że przyczyną miażdżycy jest spożywanie tłuszczów zwierzęcych i palenie papierosów,
co oczywiście nie wyjaśnia przyczyny choroby, ponieważ dotyka ona również niepalących i unikających potraw mięsnych. W rzeczywistości blaszki miażdżycowe odkładają się na skutek spalania cukrów w ścianach naczyń krwionośnych w warunkach niedoboru tlenu. Dodatkowym warunkiem umożliwiającym rozwój zmian jest uszkodzenie błony wewnętrznej tętnicy tzw. śródbłonka. Z powyższego wynika, że miażdżyca będzie się rozwijać w naczyniach narażonych na uszkodzenia w mięśniach zużywających dużo tlenu, czyli tych wykonujących najwięcej skurczów. Takie warunki występują właśnie w mięśniach kończyn dolnych, które należą do najczęściej wykorzystywanych. W wyniku upośledzenia przepływu krwi przez chore naczynia dochodzi do dalszego pogorszenia ich utlenowania co przyspiesza proces chorobowy. Obecność blaszek miażdżycowych nie jest odczuwalna, ale bolesne są jej skutki, które zaostrza żywienie bogato węglowodanowe. Pracujące mięśnie muszą pozyskać energię, której pierwotnym źródłem są spożywane pokarmy. Jeżeli chory dostarcza w pożywieniu cukry to są one spalane w cytoplazmie komórek mięśniowych a produktem ubocznym przy niedoborze tlenu jest kwas mlekowy, który gromadząc się w komórkach powoduje wystąpienie objawów bólowych.
W praktyce wyglÄ…da to tak, że chory może iść dopóki nie nagromadzi siÄ™ w komórkach nadmiar kwasu mlekowego i musi przystanąć, po ustÄ…pieniu bólu może maszerować dalej aż do nastÄ™pnego przystanku. OdlegÅ‚ość jakÄ… może przejść pacjent okreÅ›la siÄ™ mianem „dystansu chromania”. PoczÄ…tkowo jest to np. 3000 metrów, ale choroba postÄ™puje bardzo szybko i w ciÄ…gu kilku lat ulega on skróceniu do 100, 200 metrów.
W tradycyjnym leczeniu stosuje siÄ™ preparaty rozszerzajÄ…ce naczynia co przejÅ›ciowo powoduje poprawÄ™, ale później paradoksalnie pogarszajÄ… one stan chorych. Leki dziaÅ‚ajÄ… silniej na naczynia zdrowe , niezmienione miażdżycowo, dlatego w miarÄ™ postÄ™pów choroby efekt ich dziaÅ‚ania sÅ‚abnie. Zmiany zazwyczaj rozwijajÄ… siÄ™ szybciej w koÅ„czynie dolnej prawej i po pewnym czasie przyjmowanie leków poprawia ukrwienie zdrowszej koÅ„czyny co wywoÅ‚uje tzw. „ efekt podkradania” – krew lepiej dopÅ‚ywa po stronie lewej. OczywiÅ›cie niedotlenienie przyspiesza narastanie blaszek miażdżycowych.
PrzejÅ›cie na żywienie optymalne powoduje zahamowanie procesów miażdżycowych, ponieważ eliminuje nadmiar wÄ™glowodanów, które sÄ… substratem do produkcji blaszek miażdżycowych, ale poprawa wydolnoÅ›ci nie jest zwiÄ…zana z ustÄ…pieniem zmian – na to trzeba czekać kilka lat.
Zmniejszenie bólów i wydłużenie dystansu chromowania spowodowane jest zmianą sposobu odżywiania. Wolne kwasy tłuszczowe, które są na żywieniu optymalnym głównym źródłem energii spalane są w mitochondriach i w procesie tym nie pozostaje kwas mlekowy. Dodatkowo zapotrzebowanie na tlen jest mniejsze, dlatego chorzy od razu notują poprawę.
U znacznej wiÄ™kszoÅ›ci pacjentów zauważa siÄ™ polepszenie już w pierwszych dniach diety. Osoby rozpoczynajÄ…ce żywienie mogÄ… oczywiÅ›cie stosować prÄ…dy selektywne, które powodujÄ… rozszerzenie naczyÅ„ krwionoÅ›nych. SÄ… to prÄ…dy PS z przyÅ‚ożeniem elektrod na koÅ„czyny dolne. Najlepsze efekty daje 15 zabiegów 15-20 minutowych wykonywanych raz dziennie – dalsze przedÅ‚użanie serii jest zwykle nieskuteczne, ponieważ naczynia krwionoÅ›ne nie mogÄ… rozszerzać siÄ™ w nieskoÅ„czoność (majÄ… okreÅ›lonÄ… Å›rednicÄ™). O porównaniu leczenia dietetycznego i farmakoterapii wÅ‚aÅ›ciwie nie można mówić, ponieważ ta ostatnia praktycznie nie daje żadnych efektów lub bardzo znikome. Å»ywienie i prÄ…dy selektywne powodujÄ… wydÅ‚użenie chromania przynajmniej kilkakrotnie lub kilkunastokrotnie. Chorzy przechodzÄ…cy do 100 m po dwóch tygodniach kuracji pokonujÄ… dystans przynajmniej pięć razy dÅ‚uższy- pół kilometra. Dr KwaÅ›niewski opracowaÅ‚ bardzo prostÄ… i przydatnÄ… próbÄ™ okreÅ›lenia poprawy (lub pogorszenia) w leczeniu tej choroby. Metoda ta nie znalazÅ‚a jednak zastosowania w leczeniu szpitalnym czy ambulatoryjnym – być może dlatego, że jest zbyt tania i nie wymaga użycia żadnej aparatury albo dlatego, że tradycyjne metody leczenia nie przynoszÄ… poprawy i nie ma po co wykonywać żadnych badaÅ„.
Próba polega na wspinaniu się na palcach jednej nogi z rękami opartymi na ścianie. Wykonuje się ją przed i po kuracji prądami selektywnymi. Pacjent wykonuje powtórzenia, aż poczuje piekący ból łydki, liczy się ilość wykonanych wspięć i czas trwania bólu. Liczba powtórzeń daje obraz siły mięśniowej, natomiast długość utrzymania się dolegliwości określa ukrwienie mięśni. Po serii zabiegów wzrasta nieznacznie siła mięśni, natomiast ukrwienie poprawia się przynajmniej dwukrotnie.
lek. med. Przemysław Pala |