Choroba Alzheimera.
Jeszcze do niedawna patomechanizm choroby Alzheimera pozostawał dla lekarzy całkowitą niewiadomą, w ostatnich latach przeprowadzono jednak wiele badań, które rzucają na nią nieco światła. Wśród naukowców toczą się spory czy zaliczyć chorobę do zaburzeń funkcjonalnych czy może zwyrodnień postępujących z wiekiem, ponieważ tło jest tutaj dwojakie.
Z jednej strony mamy do czynienia z ewidentnym zaburzeniem funkcji autonomicznego ukÅ‚adu nerwowego, z drugiej natomiast, dochodzi do zmian morfologicznych w tkance mózgowej. Do tej pory nie ustalono, która jest patologiÄ… pierwotnÄ… i czy majÄ… one ze sobÄ… zwiÄ…zek. U chorych stwierdza siÄ™ defekt enzymów rozkÅ‚adajÄ…cych neuroprzekaźniki w synapsach ukÅ‚adu parasympatycznego, przez co wzrasta przewaga tej części w centralnym ukÅ‚adzie nerwowym. Powoduje to zmiany otÄ™pienne, senność i wystÄ™powanie depresji, które poczÄ…tkowo zdarzajÄ… siÄ™ okresowo, a w stanach zawansowanych ich czÄ™stotliwość wzrasta. MiÄ™dzy okresami pogorszeÅ„ chorzy czÄ™sto czujÄ… siÄ™ dobrze i mogÄ… normalnie funkcjonować, z czasem jednak dochodzi do utrwalenia siÄ™ zmian chorobowych i braku okresów poprawy. Obraz choroby jest peÅ‚nym odzwierciedleniem zaburzeÅ„ wystÄ™pujÄ…cych w tkance mózgowej – jednak w naturze zaburzenia funkcji narzÄ…dów wystÄ™pujÄ… zazwyczaj z powodów niedoborowych lub zmian organicznych.
W chorobie Alzheimera da się również stwierdzić zmiany morfologiczne polegające na zaniku tkanki mózgowej, co można uwidocznić w badaniach radiologicznych (tomografia, rezonans). U podłoża zaniku mózgu leży gromadzenie się w komórkach białka zwanego amyloidem, które doprowadza do degeneracji tkanki nerwowej. Pierwotnie uważano, że odkładanie amyloidu jest jednym z procesów starzenia się organizmu, jednak obecnie wiadomo, że tak nie jest, ponieważ jest to białko o patologicznej strukturze. Jest ono syntetyzowane jedynie u nielicznych osób. W niektórych chorobach jego obecność można stwierdzić również w mięśniu sercowym. Budowa amyloidu nie została jeszcze dokładnie poznana lub brak jest do tej pory informacji na ten temat ( przy obecnym postępie w nauce czas badań może być krótszy od czasu rozpowszechniania danych).
Takie biaÅ‚ka sÄ… syntetyzowane w sytuacji gdy zaopatrzenie w substancje odżywcze, a zwÅ‚aszcza aminokwasy jest niepeÅ‚ne. U osób spożywajÄ…cych duże iloÅ›ci niskowartoÅ›ciowych biaÅ‚ek wystÄ™puje zazwyczaj nadmiar jednych aminokwasów, a niedobór innych. Jeżeli dodatkowo wystÄ™pujÄ… genetyczne defekty niektórych szlaków metabolicznych, to może dojść do syntezy patalogicznych biaÅ‚ek, które przy prawidÅ‚owym odżywianiu nie sÄ… w ogóle wytwarzane. Innymi sÅ‚owy rodzaj pożywienia wymusza wykorzystanie nieczynnych mechanizmów prowadzÄ…cych do powstawania patogennych biaÅ‚ek. Procesy te mogÄ… dotyczyć tkanek lub narzÄ…dów, m.in. mózgu i wtedy dochodzi do rozwoju choroby. W tym przypadku choroby Alzheimera. Wraz z narastaniem zmian w centralnym ukÅ‚adzie nerwowym, nastÄ™puje pogorszenie stanu klinicznego, aż do Å›mierci. Obecnie nie sÄ… znane żadne leki odwracajÄ…ce lub hamujÄ…ce postÄ™p choroby. Pacjentom zazwyczaj podaje siÄ™ Å›rodki uspakajajÄ…ce, aby zapobiec ewentualnym zachowaniom niebezpiecznym dla ich życia, ponieważ czÄ™sto nie zdajÄ… sobie oni sprawy z powszechnych niebezpieczeÅ„stw dnia codziennego (np. przechodzenie przez ulicÄ™ na Å›wiatÅ‚ach). Podawane farmaceutyki powodujÄ… spowolnienie, senność, brak zainteresowania rzeczywistoÅ›ciÄ… i sprawiajÄ…, że życie zmienia siÄ™ w wegetacjÄ™. Z jednej strony można to uznać za niehumanitarne, jednak bez leków wielu pacjentów wymagaÅ‚oby nieustannej opieki przez drugÄ… osobÄ™ – czyli jest to smutna konieczność. WpÅ‚yw podawanych leków na przebieg choroby nie zostaÅ‚ dokÅ‚adnie zbadany, jednak można przewidzieć, że bÄ™dÄ… one jÄ… przyspieszaÅ‚y. WiÄ™kszość z nich wpÅ‚ywa na pobudzenie ukÅ‚adu parasympatycznego, a takie już w tej chorobie wystÄ™puje.
Z czasem chorzy trafiajÄ… do oÅ›rodków opieki, gdzie leki stosowane sÄ… w maksymalnych dawkach, aby uÅ‚atwić pracÄ™ personelowi. W takich punktach wszyscy otrzymujÄ… podobne wyżywienie – zazwyczaj oparte na obowiÄ…zujÄ…cych zasadach dietetycznych, czyli pozbawione tÅ‚uszczu oraz tanie, ponieważ liczÄ… siÄ™ oszczÄ™dnoÅ›ci.
Dieta oparta na produktach pochodzenia roślinnego, zawierająca dużo węglowodanów, wybitnie pogarsza stan chorych, ponieważ pozbawia ich dobrego źródła energii jakim są tłuszcze.
Żywienie optymalne praktycznie znosi przyczynę choroby, ponieważ zapewnia odpowiednią ilość wysokowartościowych białek i nie pozostawia nadmiaru wolnych aminokwasów do produkcji amyloidu. Wysoka zawartość związków fosforowych w pokarmach zapewnia też odpowiednie zaopatrzenie energetyczne mózgu, co umożliwia jego prawidłowe funkcjonowanie, dlatego też na diecie tej nie może wystąpić choroba Alzheimera.
Z wyleczeniem z niej jest jednak poważny problem, ponieważ pacjenci sami nie są w stanie przestrzegać zasad żywieniowych, ze względu na stan mózgu. Możliwość powrotu do zdrowia stwarza jedynie rodzina, która, stosując dietę optymalną, karmi nią chorego.
Już od poczÄ…tku daje siÄ™ zaobserwować wzrost energii, jednak ustÄ™powanie zmian otÄ™piennych trwa dość dÅ‚ugo, ponieważ sÄ… one zależne od patologii mózgu. Na diecie optymalnej amyloid zostaje usuniÄ™ty z komórek i tkanka nerwowa regeneruje siÄ™. To „oczyszczanie” trwa minimum pół roku i po tym czasie można już obserwować zmiany w stanie klinicznym. Już po pierwszych tygodniach żywienia należy zmniejszyć dawki lub caÅ‚kowicie odstawić przyjmowane leki i tu dobrze jest poradzić siÄ™ lekarza.
W chorobie tej można też stosować prądy selektywne. Jak wynika z powyższych informacji powinny to być prądy S na centralny układ nerwowy, jednak należy tutaj zachować ostrożność. Na chorobę Alzheimera cierpią bowiem zwykle ludzie starsi, u których występują też inne schorzenia, jak na przykład nadciśnienie, przy którym stosowanie tych zabiegów jest przeciwwskazane. Decyzję o zastosowaniu leczenia powinien każdorazowo podjąć lekarz optymalny po indywidualnej analizie przypadku.
lek. med. Przemysław Pala |
