Choroba Buergera. U osób odżywiających się wyjątkowo źle, których dieta uboga jest w białko i tłuszcze zwierzęce głównym źródłem energii stają się węglowodany. Jest to paliwo mało wartościowe i do pozyskania z niego energii potrzebne są duże ilości witamin i mikroelementów, dodatkowo organizm zmuszony jest do produkcji własnych białek i tłuszczów, co jest procesem energochłonnym. Często zdarza się, że niedostateczne pokrycie energetyczne i brak substratów uniemożliwia ich produkcje.
Osoby takie sÄ… zazwyczaj szczupÅ‚e i nie wystÄ™puje u nich miażdżyca, ale struktura tkanek i narzÄ…dów nie jest prawidÅ‚owa, ponieważ brak jest budulca. Dodatkowo spalanie wÄ™glowodanów odbywa siÄ™ w ten sposób, że pobudzeniu ulega część sympatyczna autonomicznego ukÅ‚adu nerwowego. Może dojść do jego przewagi uogólnionej lub miejscowej, np. w koÅ„czynach dolnych- wtedy wÅ‚aÅ›nie rozwija siÄ™ choroba Buergera. PoczÄ…tkowo dochodzi do obkurczania drobnych naczyÅ„ krwionoÅ›nych skóry, których Å›ciany majÄ… patologicznÄ… budowÄ™, później dotkniÄ™te sÄ… wiÄ™ksze naczynia krwionoÅ›ne, co pociÄ…ga za sobÄ… niedokrwienie tkanek. Samo palenie papierosów nie jest główna przyczynÄ… choroby, ale znacznie jÄ… nasila i może prowokować wystÄ…pienie pierwszych objawów. Papierosy palone w iloÅ›ci ok. 20 dziennie, pobudzajÄ… napiÄ™cie ukÅ‚adu sympatycznego, a nikotyna uszkadza Å›ródbÅ‚onek naczyÅ„ krwionoÅ›nych. Chorzy palÄ… zazwyczaj dużo papierosów i rzadko udaje siÄ™ namówić ich do zaprzestania mimo groźby utraty koÅ„czyny. Dzieje siÄ™ tak, dlatego, że ich dieta powoduje silny pociÄ…g do tytoniu i nasila uzależnienie. Podobnie dzieje siÄ™ u ludzi gÅ‚odzonych np. migawki z wojny w Afganistanie - wygÅ‚odzeni afgaÅ„scy bojownicy majÄ… caÅ‚y czas papierosa w ustach. Z reguÅ‚y dotkniÄ™ci chorobÄ… palÄ… coraz wiÄ™cej, w zaawansowanych stanach ponad 2 paczki. Wtedy papierosy zaczynajÄ… dziaÅ‚ać przeciwbólowo. Konwencjonalne leczenie tej choroby praktycznie nie istnieje - podaje siÄ™ Å›rodki przeciwbólowe, a później stopniowo amputuje koÅ„czynÄ™ lub odcina unerwienie sympatyczne. Sympatektomia powoduje na pewien czas poprawÄ™ stanu zdrowia, jednak później i tak dochodzi do utraty koÅ„czyny. Fizykoterapia praktycznie nie przynosi żadnych efektów, a treningi czÄ™sto nasilajÄ… objawy choroby. Choroba koÅ„czy siÄ™ zazwyczaj ciężkim kalectwem. Tak jak wiele innych chorób i ta może dość szybko ustÄ…pić po przejÅ›ciu na żywienie optymalne. PoprawÄ™ uzyskuje siÄ™ już w pierwszych dniach stosowania diety nawet u osób palÄ…cych (oczywiÅ›cie lepiej nie palić). Dzieje siÄ™ tak dlatego, że przy pozyskaniu energii z tÅ‚uszczów spada zapotrzebowanie na tlen i nawet przez zwężone naczynia tkanki otrzymujÄ… lepsze zaopatrzenie. Mniejsze jest zapotrzebowanie na mikroelementy, głównie magnez- ponieważ wÄ™glowodany przestajÄ… być liczÄ…cym siÄ™ źródÅ‚em energii. Dobrze odżywione tkanki zaczynajÄ… siÄ™ przebudowywać, dotyczy to również Å›cian naczyÅ„ krwionoÅ›nych, poczÄ…tkowo tych wiÄ™kszych. Regeneracja naczyÅ„ skórnych jest widoczna zwykle po kilku tygodniach, a objawia siÄ™ tym, że zaczynajÄ… rosnąć paznokcie, dochodzi też do stosunkowo szybkiego gojenia owrzodzeÅ„. OczywiÅ›cie martwe lub odciÄ™te palce już nie odrosnÄ…. PeÅ‚ne wyleczenie nastÄ™puje w przeciÄ…gu kilku miesiÄ™cy. Dobrze jest wprowadzić do leczenia już na samym poczÄ…tku prÄ…dy selektywne PS na koÅ„czyny dolne. Powinno to być okoÅ‚o 15 zabiegów 15-20 minutowych- zbyt dÅ‚ugie mogÄ… powodować odparzenia, co prawda nie groźne, ale wymagajÄ…ce przerwania serii. Najczęściej w chorobie Buergera wystarcza jedna seria by osiÄ…gnąć znacznÄ… poprawÄ™ – wynosi ona od 100% do 1000%, co oczywiÅ›cie dla lekarzy jest niemożliwe. Stosowanie zabiegów u osób nie żywiÄ…cych siÄ™ optymalnie nie ma sensu, ponieważ nie usuwa przyczyny choroby. Poprawa jest znacznie mniejsza i krótkotrwaÅ‚a. Pacjenci rozpoczynajÄ…cy leczenie dietÄ… powinni od razu odstawić leki rozszerzajÄ…ce naczynia, ponieważ dziaÅ‚ajÄ… one na zdrowe naczynia i przez to pogarszajÄ… jeszcze ukrwienie chorych tkanek. Åšrodki przeciwbólowe przestajÄ… być potrzebne najczęściej po okoÅ‚o 5 –10 dniach leczenia.
lek. med. Przemysław Pala |