|
T.K. |
Anoreksja
Jeszcze kilkanaście lat temu leczeniem anoreksji zajmowali się pediatrzy, ponieważ choroba dotyczy głównie kilkunastoletnich dziewcząt. W oddziałach szpitalnych stosowano oprócz karmienia i leków również psychoterapię, która czasem przynosiła efekty, a innym razem nie, ponieważ pacjentki często okazywały się inteligentniejsze od terapeutów. Kontrola przy posiłkach oraz zapobieganie wymiotom teoretycznie powinny skutkować przyrostem masy ciała, jednak chore dziewczynki często znajdowały sposób, aby przechytrzyć personel szpitalny. Jeżeli nawet udało się dopilnować je przy posiłkach, to potrafiły w nocy wykonywać intensywne ćwiczenia, aby stracić zjedzone kalorie.
W przypadku, gdy pobyt szpitalny kończył się sukcesem i dochodziło do wzrostu masy ciała, to po powrocie do domu ponownie rozpoczynały głodówki. Dzisiaj wiadomo, że anoreksja jest chorobą psychiczną i jako taka powinna być leczona psychiatrycznie. Zmiana podejścia do tej choroby spowodowała poprawę wyników leczenia, jednak nadal jest to groźna, zagrażająca życiu choroba.
Wbrew powszechnemu przekonaniu anoreksja nie jest chorobą nową, spowodowaną modą na szczupłą sylwetkę. Występowała ona już znacznie wcześniej, jednak motywami osób chorych były najczęściej pobudki religijne. Dlatego dawnych anorektyków należy szukać np. wśród średniowiecznych świętych, żyjących w głębokiej ascecie. Dzisiaj, lansowanie w środkach masowego przekazu bardzo szczupłych aktorek może być jedynie czynnikiem sprzyjającym chorobie, ale na pewno nie jest jej przyczyną. W ostatnich kilku latach rozwojowi choroby w sposób niechlubny przyczynił się internet, dzięki któremu anorektyczki mogą się swobodnie kontaktować i wymieniać doświadczenia. Wzajemnie pomagają sobie omijać trudności stwarzane przez lekarzy. Na początku choroby dziewczęta zwykle radzą sobie dobrze oszukując otoczenie. Zjadają coraz mniej pokarmów i są to najczęściej produkty roślinne i słodycze, co negatywnie wpływa na pracę mózgu i powoduje jego niedożywienie. W tym czasie najłatwiej jest chorobę wyleczyć, ponieważ dziewczęta odczuwają jeszcze głód. Po kilku miesiącach dochodzi jednak do całkowitego zniesienia łaknienia i nie wywołują go nawet zapachy ulubionych potraw. W dalszym czasie zanika nawet poczucie smaku. Leków na tą przypadłość praktycznie nie ma. Ostatnio próbuje się wprowadzić do terapii pochodne tetrahydrokanabinoli, które występują w konopiach indyjskich, ze względu na ich działanie uboczne, jakim jest pobudzenie ośrodka głodu w mózgu, jednak odległe efekty leczenia nie są jeszcze znane. Terapia ta ma spore grono przeciwników.
NajlepszÄ… metodÄ… leczenia byÅ‚oby zastosowanie żywienia optymalnego, gdyż przywraca ono prawidÅ‚owÄ… czynność mózgu. Problem jednak w tym, że choroba polega na niejedzeniu. Aby możliwy byÅ‚ powrót do zdrowia, konieczne jest uÅ›wiadomienie sobie choroby – tu niezbÄ™dna jest psychoterapia. Jeżeli chora wykaże chęć współpracy należy od razu wprowadzić żywienie optymalne. W poczÄ…tkowym okresie bardzo dobrze jest wÅ‚Ä…czyć do leczenia prÄ…dy selektywne PS na jamÄ™ brzusznÄ…, ponieważ wywoÅ‚ujÄ… one uczucie gÅ‚odu. Efektu można spodziewać siÄ™ po 10 – 20 zabiegach. Jeżeli dodatkowo wystÄ™pujÄ… objawy depresji lub nerwicy, należy jednoczeÅ›nie stosować zabiegi na centralny ukÅ‚ad nerwowy. Samo żywienie optymalne jest czÄ™sto chÄ™tnie przyjmowane przez anorektyczki, ponieważ jest ono postrzegane jako dieta odchudzajÄ…ca. Pomaga też Å›wiadomość, że kontynuujÄ…c je nie dochodzi do wystÄ…pienia nadwagi. StosujÄ…c żywienie należy starać siÄ™, aby spożycie biaÅ‚ka wynosiÅ‚o 1,5 g na kg masy ciaÅ‚a, ponieważ jest ono konieczne w odbudowie mięśni. Przyrost masy ciaÅ‚a jest powolny, jednak staÅ‚y i wynosi ok. 1 – 2 kg miesiÄ™cznie. Po kilku miesiÄ…cach zazwyczaj nie ma obawy, że nastÄ…pi nawrót choroby, ponieważ dochodzi już do zmiany sposobu myÅ›lenia. OkoÅ‚o 6 –12 tygodni potrzeba, aby uregulowaÅ‚a siÄ™ gospodarka hormonalna. Należy jednak pamiÄ™tać, że nawet przez kilka lat może nie wystÄ…pić miesiÄ…czka, ponieważ na żywieniu optymalnym pojawia siÄ™ ona dopiero okoÅ‚o 18 roku życia i nawet u już miesiÄ…czkujÄ…cych dziewczÄ…t może dojść do jej zatrzymania. Ten objaw nie powinien być jednak uznany za patologiczny, ponieważ opóźnienie dojrzewania jest zwiÄ…zane z późniejszÄ… menopauzÄ… i wydÅ‚użeniem życia.
lek. med. Przemysław Pala |