Choroba zwyrodnieniowa stawów i kręgosłupa.
Choroby zwyrodnieniowe stawów, a zwÅ‚aszcza krÄ™gosÅ‚upa sÄ… dzisiaj tak powszechne, że trudno znaleźć osoby dorosÅ‚e, które na nie nie chorujÄ…. Powszechność ich wystÄ™powania jest tak duża, że niektórzy lekarze zaczynajÄ… je traktować jako normalne procesy starzenia, a narzekania pacjentów kwitowane sÄ… zdaniami: „proszÄ™ spojrzeć w swojÄ… metrykÄ™” lub „z tym bólem trzeba nauczyć siÄ™ żyć”. Sytuacja ta nie powinna dziwić, ponieważ współczesna medycyna prócz leków przeciwbólowych i sterydów podawanych miejscowo,
może zaoferować jedynie leczenie operacyjne polegające na zastąpieniu chorego stawu lub krążka międzykręgowego sztucznym. Powszechnie stosowana fizykoterapia polegająca na masażu oraz biernych i czynnych ruchach stawów nie wpływa praktycznie wcale na chorobę. Zwiększa jedynie na pewien czas zakres ruchu w stawie. Do niedawna obowiązywała zasada ćwiczeń mimo bólu, co nie tylko nie pomagało, ale wręcz przynosiło znaczną szkodę. Aktualnie zalecane jest ćwiczenie do granicy bólu, jednak są rehabilitanci, którzy o tym nie wiedzą. W gabinetach fizykoterapii stosuje się też zabiegi takie jak: elektro- lub światłolecznictwo, czasowo redukujące dolegliwości bólowe. Wszystkie te działania nie przynoszą zazwyczaj wielkiej poprawy i chory czuje się coraz gorzej. Z czasem samo leczenie powoduje wystąpienie powikłań ze strony przewodu pokarmowego, głownie pod postacią choroby wrzodowej.
Dzieje się tak dlatego, że wymienione metody nie usuwają przyczyny choroby, lecz zmniejszają jedynie niektóre objawy. Aby w ogóle doszło do wystąpienia zmian zwyrodnieniowych stawów i kręgosłupa muszą być spełnione dwa warunki: przeciążenie stawu zwiększające tarcie oraz niedostateczna wytrzymałość chrząstek stawowych. Nadmierne obciążenie może być spowodowane np. charakterem pracy, ale obecnie coraz częściej nadmierną wagą, która sama w sobie zwiększa opory na powierzchniach stawowych. Brak odpowiedniej elastyczności i twardości tkanki chrzęstnej jest spowodowany niedostatecznym jej zaopatrzeniem w substancje odżywcze niezbędne do regeneracji. Gdy zaistnieje taka sytuacja dochodzi do mechanicznego ścierania się trących powierzchni, co daje dolegliwości bólowe. Jako reakcja obronna występują przykurcze mięśni szkieletowych co ogranicza ruchomość. W przypadku choroby kręgosłupa ten przykurcz może być odczuwalny jako rwa kulszowa lub ramienna, ponieważ zdegenerowane są krążki międzykręgowe i kurczące się mięśnie stabilizują kręgosłup, ale jednocześnie zwiększa się nacisk na korzenie nerwów rdzeniowych.
W dalszym okresie z powodu osłabienia więzadeł przykręgosłupowych zachodzi ich uwapnienie i stwardnienie. Usztywnia to kręgosłup, ale narośla kostne mogą dawać stały ucisk na struktury rdzeniowe. W stawach obwodowych po starciu chrząstek dochodzi do zrostu kostnego i praktycznie staw staje się sztywny.
Å»ywienie Optymalne może przyczynić siÄ™ do caÅ‚kowitego cofniÄ™cia siÄ™ choroby. Poprawia siÄ™ zaopatrzenie w substancje biaÅ‚kowe potrzebne do regeneracji, oraz zaopatrzenie w energiÄ™, dziÄ™ki dostarczeniu wysokoenergetycznych tÅ‚uszczów. Proces przebudowy stawów jest jednak bardzo powolny, ponieważ tkanka chrzÄ™stna nie posiada naczyÅ„ krwionoÅ›nych, a odżywianie polega na przekazywaniu substancji odżywczych z komórki do komórki na zasadzie „podaj dalej”. Każda komórka bÄ™dzie przekazywać, jeżeli sama zaspokoi swoje potrzeby. Przebudowa chrzÄ…stek trwa zwykle od 1 do 3 lat, jednak zmniejszenie bólów obserwuje siÄ™ już w pierwszych tygodniach, ponieważ zwiÄ™ksza siÄ™ produkcja pÅ‚ynu stawowego. Najszybciej poprawÄ™ można zaobserwować w chorobach krÄ™gosÅ‚upa, gdy poprawia siÄ™ elastyczność krążków miÄ™dzykrÄ™gowych, a najwolniej regenerujÄ… siÄ™ stawy kolanowe, gdyż sÄ… najbardziej obciążone. Ważnym czynnikiem poprawiajÄ…cym stan chorych jest też redukcja masy ciaÅ‚a, co powoduje zmniejszenie bólów.
Zazwyczaj rokowania w chorobach zwyrodnieniowych są korzystne, jednak zdarzają się przypadki zmian bardzo zaawansowanych, gdy doszło do całkowitego zniszczenia chrząstki i dokonał się zrost kostny. Tu pozostaje jedynie leczenie operacyjne. takie sytuacje trafiają się jednak bardzo rzadko.
Wszystkie choroby zwyrodnieniowe należą do grupy z przewagą układu S, dlatego bardzo korzystne efekty daje tutaj stosowanie prądów PS na bolące stawy. Zabiegi powodują rozszerzenie drobnych naczyń krwionośnych i zwiększa się czynność wydzielnicza błony maziowej stawu. Następuje lepsze zaopatrzenie w substancje odżywcze i energię, co przyspiesza regenerację chrząstek. U osób z bardzo zaawansowanymi zmianami korzystne jest stosowanie kilku serii co 3-6 miesięcy, aż do czasu całkowitego ustąpienia dolegliwości.
lek.med. Przemysław Pala |
