„O głodówkach” – fragment książki Jana Kwaśniewskiego – „Nie tylko o otyłości” (lipiec 1982), która wkrótce zostanie wydana przez Wydawnictwo WGP.
copyright by: Jan Kwaśniewski, Tomasz Kwaśniewski.
(…)
Głodówka jest nieskuteczna w leczeniu otyłości (79, 158, 261). U chorych na otyłość ubogich głodówka nie może spowodować spadku wagi jako skutku spalani własnych tłuszczów. Nie jest to możliwe. Narządy człowieka na diecie prowadzącej do powstania otyłości ubogich wykorzystują węglowodany spalane w cyklu heksozowym, a wymuszony składem diety spożywany nadmiar węglowodanów – przetwarzają na tłuszcz. Ale nie mogą tego tłuszczu spalać, bo nie mają gdzie go spalać. Ich narządy nie są przystosowane do spalania tłuszczów, a przystosować się nie mogą, gdyż wymaga to białka do budowy enzymów potrzebnych do spalania tłuszczów, witamin i minerałów, a szczególnie energii dla budowy nowych fabryk w komórkach. Wymaga to białka, energii i czasu, których organizm, poddany głodzeniu, nie ma.
Człowiek chory na otyłość ubogich traci na wadze w rezultacie spalania własnych białek, chudej masy ciała i wody, ale nie w wyniku spalania własnego tłuszczu. Po zaprzestaniu głodówki (lub zgonie) waga ciała u wszystkich tych ludzi wraca do stanu sprzed rozpoczęcia głodówki, lub staje się jeszcze większa. Ludzie chorzy na otyłość bogatych nigdy dobrowolnie nie godzą się na leczenie ich głodówką, gdyż samo jedzenie dla tych ludzi jest ważniejsze od wyglądu, jest ważniejsze nawet od życia. Głodówka powoduje obniżenie poziomu lipazy lipoproteinowej (130), enzymu uwalniającego WKT z tkanki tłuszczowej i zahamowaniu ich spalania.
Głodzenie przyspiesza starzenie się, zwyrodnienie różnych tkanek, zmniejsza zdolność wytwarzania przeciwciał, zwiększa wrażliwość ustroju na działanie czynników toksycznych, znacznie skraca życie (263). Diety „niskokaloryczne” i wszelkie ograniczenie ilościowe pożywienia działają tak jak głodzenie, tylko proporcjonalnie mniej. Najwięcej obserwacji nad wpływem ograniczeń ilościowych pożywienia na człowieka poczyniono na byłych więźniach obozów koncentracyjnych i ich rodzinach. Ponieważ u ochotników poddanych głodzeniu stwierdzono występowanie podobnych zaburzeń fizycznych i psychicznych jaku więźniów obozów koncentracyjnych (174), przy zachowaniu komfortowych pozostałych warunków bytu, wszelkie zaburzenia spowodowane ograniczeniami ilościowymi, lub jakościowymi diety, lub głodówką są nimi spowodowane, a nie są innymi czynnikami. Byli więźniowie wykazują daleko większą śmiertelność we wszystkich grupach wieku, nawet w stosunku do najbiedniejszych (213). W wielu przypadkach u więźniów ustępowały zespoły psychosomatyczne i psychonerwicowe, na które cierpieli przed uwięzieniem (174), gdyż zmiana poprzedniej diety usuwa przyczyny zaburzeń nią spowodowanych, daje natomiast inne zaburzenia. Głodówka powoduje osłabienie motywacji. Apatię, zaburzenia pamięci, zwolnienie procesów psychicznych, psychozy, ataki drgawek, śpiączkę (49), zanik popędu seksualnego u mężczyzn i ustanie miesiączkowania u kobiet (174). Głównym czynnikiem powodującym występowanie zaburzeń psychicznych u więźniów był głód (174). U byłych więźniów występują objawy przedwczesnego starzenia się, 90% skarży się na stałe uczucie zmęczenia, występują zaburzenia rytmu serca i bóle w okolicy serca, u większości depresja, drażliwość, skłonność do płaczu, zaburzenia pamięci, osłabienie, niska wydolność psycho-intelektualna, powszechne zaburzenia snu, zmniejszenie zdolności do pracy i znaczne zmniejszenie wydajności pracy (213). „W skrajnych warunkach głodzenia –zanikały wszelkie formy człowieczeństwa. Ludzie szlachetni przebywający w obozie z powodu popełnienie czynów świadczących świadczących ich wzniosłych i prawych charakterach, często zatracali swą poprzednią osobowość za cenę chleba – nagminnym było wydzieranie resztek pożywienia słabszym, zdarzał się kanibalizm” (235).
Wzniosłe i prawe charaktery u ludzi są tylko skutkiem określonego składu diety, powodującego wzniosłość i prawość, są tylko skutkiem określonego bytu. Bowiem jaki byt, w znaczeniu biologicznym, taki charakter, moralność i obyczaje, taka świadomość ludzka. Z tej, zauważonej przez Marksa zależności między bytem a świadomością, zauważonej przez wielu innych jeszcze przed Marksem, wynika dla rządzących jeden wniosek: świadomość, moralność, charakter, obyczaje można zmienić u ludzi tylko poprzez zmianę ich bytu, a nigdy odwrotnie. Pobyt w więzieniu przez pewien okres, a ściślej więzienna dieta zamienia człowieka w potencjalnego przestępcę, mimo licznych szkoleń politycznych i działalności wychowawczej prowadzonej wśród więźniów. Wielka ilość recydywistów dowodzi, że te szkolenia polityczne i działalność wychowawcza jest zupełnie nieskuteczna. Jest szkodliwa, ponieważ nie przynosi żadnych pozytywnych rezultatów, a przecież kosztuje.
Byli więźniowie z powodu znacznego obniżenia się wartości biologicznej własnego organizmu nie mogą zapewnić przeciętnych warunków bytowych dla własnego potomstwa. Dzieci byłych więźniów znacznie gorzej się uczą, kończą edukację na niższym poziomie i osiągają niższe zarobki. Dzieci byłych więźniów obozów koncentracyjnych chorują na różne choroby 2-3 razy częściej niż przeciętnie, a na choroby psychiczne – 10 razy częściej (123).
Głodzenie powoduje zobojętnienie, obniżenie poczucia moralności, obniżenie sprawności intelektualnej, postawy aspołeczne i egoistyczne – zespół cech powszechnie spotykanych wśród przestępców.
Białko i tłuszcz w diecie wpływa na czynność umysłu bardzo korzystnie, podczas gdy przewaga węglowodanów w diecie wpływa na czynność mózgu niekorzystnie (201, 202).
We wszystkich dietach stosowanych w leczeniu otyłości, a polegających na ograniczeniach kalorycznych zakłada się, że ograniczenie kalorii powinno dawać spadek wagi proporcjonalny do ograniczeń kalorycznych. W wielu publikacjach naukowych i popularnych można spotkać liczne przykłady na to, ile człowiek traci kalorii (i powinien tracić tłuszczu) przy chodzeniu, bieganiu czy pływaniu. Że nie traci tylu kalorii i tłuszczu jak w założeniu to nie jest dla autorów tych publikacji istotne. Powyższe założenia są błędne. Przy każdych innych proporcjach między głównymi składnikami odżywczymi w diecie człowieka zużycie kalorii na wykonanie tej samej pracy jest inne.
Udowodniono, że otyli, których waga utrzymywała się lub rosła na 2000Kcal zwykłej diety mieszanej, tracili na wadze, gdy podaż kalorii zwiększono do 2600Kcal, ale w diecie bogatotłuszczowej (121).
(…)
Piśmiennictwo:
79 – Gibiński K.: Leczenie otyłości głodem. PTL 1969, 25, 951
158 – Mac Cuish A.C. i wsp.: Katamnestyczne obserwacje opornej na leki otyłości leczonej
głodzeniem. PTL 1968, 49, 1907 (str. Brit.Med.Jour. 1968, 5584, 91)
261 – Tycowa M. i wsp.: Odległe wyniki leczenia głodem PTL 1971, 13,479
130 – Kodejszko E., Blaim A., Tatoń J.: Otyłość i jej leczenie. PZWL, Warszawa 1965
263 – Tyrakowski M.: Niektóre dane dotyczące jakościowego i ilościowego odżywiania ludności.
PTL 1969, 26, 1013
174 – Mitarski I. i Teutsch A.: Bezpośrednia reakcja na uwięzieenie oraz stopień adaptacji do
warunków życiowych osób osadzonych w hitlerowskich więzieniach i obozach
koncentracyjnych. PTL 1961, 42, 1627
213 – Rybacki T.: O przewlekłej postępującej astenii poobozowej w świetle obserwacji u osób,
króre przeszły hitlerowskie więzienia i obozy zagłady. Lekarz Wojskowy 1965, 4, 241
49 – Coursin D.B.: Nutrition and brain function. – Rozdział 38 w “Modern Nutrition in Health
and Disease”, ed. Goodhard R.S., Wolh G. Philadelphia 1968
235 – Sterkowicz S.: Problemy adaptacji obozowej. PTL 1962, 11, 410
123 – Kempisty Cz.: Wyniki socjo-medyczne badań potomstwa byłych więźniów obozów
kocentracyjnych. Przegląd Lek. 1973, 1, 12
201 – Razienkow I.P.: Nowyje dannyje po fizjołogii piszczewarienija. MEGIZ, Moskwa 1948
202 – Razienkow I.P.: Kaczestwo pitanija i funkcji organizma. MEGIZ, Moskwa 1946
121 – Kekwick A., Pawan G.L.S.: Metabolic study in human obesity with isocaloric diets hihg in
fat, protein or carbohydrate. Metabilism 1957, 6, 447