Antykoncepcja hormonalna.
Szanowny Panie Doktorze!
Żywienie optymalne rozpoczęłam 15 lat temu. Córka wyleczyła się z astmy oskrzelowej. Teraz martwię się tym, że córka od 3 lat zażywa tabletki antykoncepcyjne, o których piszą, że są rakotwórcze i wczesnoporanne. Bardzo proszę o artykuł na ten temat na łamach miesięcznika „Optymalni”.
Z poważaniem
Halina P.
P.S. Słyszałam opinie, że dzieci upośledzone rodzą się przez te tabletki.
Odpowiedź:
Antykoncepcja doustna jest obecnie najczęściej stosowanym sposobem zapobiegania ciąży, ze względu na wygodę i stosunkowo wysoką skuteczność działania. Pierwotnie stosowane leki zawierały duże ilości estrogenów i (lub) pragestoronu, przez co hamowały przysadkowe wydzielanie FSH – hormonu stymulującego dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych, z których powstaje komórka jajowa. Z powodu znacznej zawartości hormonów w tabletkach, oprócz działania antykoncepcyjnego wywierały one też sporo działań niepożądanych. Do najczęstszych powikłań należał przyrost masy ciała oraz zmiany skórne (cellulit). Leki te usposabiały do zakrzepów, obniżały odporność oraz dawały zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego i wahania nastroju. Stwierdzono również częstsze występowanie nowotworów i chorób wątroby u kobiet stosujących leki antykoncepcyjne.
Tak sytuacja przedstawiła się około 30 lat temu. W ciągu ostatnich kilkunastu lat producenci leków dążą do zminimalizowania ich działań ubocznych. Z tego powodu zawierają one znacznie mniejsze dawki hormonów. W szczególności ogranicza się ilości pochodnych progestoronu, gdyż to on odpowiedzialny był za większość działań ubocznych. Stosowane obecnie leki antykoncepcyjne zawierają zazwyczaj niewielkie ilości związków estrogenowych. Producenci zapewniają, ze są one bardzo bezpieczne i nie powodują przybierania na wadze, na co głównie zwracają uwagę kobiety; slogan: „Antykoncepcja bez tycia” stał się nawet hasłem reklamowym. Nie jest to oczywiście cała prawda o preparatach, ponieważ wytwórcom zależy głównie na zbycie produktu. W rzeczywistości pewne działania niepożądane występują przy stosowaniu wszystkich preparatów antykoncepcyjnych, jednak ich nasilenie jest wielokrotnie mniejsze niż kiedyś. Sporadycznie spotyka się zmiany skórne, czasem wzrasta waga. Istnieją też pewne choroby, w których leków tych się nie stosuje (np. zakrzepowe zapalnie żył). Obecnie stosowane dawki nie podnoszą ryzyka zachorowania na choroby nowotworowe.
U stosujących żywienie optymalne leki antykoncepcyjne działają tak samo jak w większości populacji, jednak skutki uboczne łagodzone są przez dietę. Przyjmowanie doustnej antykoncepcji cechuje się wysoką skutecznością, ale nie daje pewności co do zajścia w ciąże. U kobiet optymalnych gospodarka hormonalna jest zwykle wyrównana, dlatego należy spodziewać się jeszcze mniejszego ryzyka zapłodnienia.
Wszystkie hormonalne leki antykoncepcyjne wydawane są z przepisu lekarza i przed ich zażyciem powinno się to z nim ustalić (oczywiście ginekologiem).
Moim zdaniem przyjmowanie tych leków nie jest tak groźne jak to Pani opisuje i można je stosunkowo bezpiecznie przyjmować, jednak nawet podejrzenie ciąży wymaga ich odstawienia. Decyzję o stosowaniu antykoncepcji musi zawsze podjąć kobieta, ale uważam że ryzyko jest niewielkie.
lek. med. Przemysław Pala