„Biochemia serca i jego choroby z tym związane” – fragment książki Jana Kwaśniewskiego – „Nie tylko o otyłości” (lipiec 1982), ktĂłra wkrĂłtce zostanie wydana przez Wydawnictwo WGP.
copyright by: Jan Kwaśniewski, Tomasz Kwaśniewski.

 

(...)
JuĹź Pliniusz zapisał, Ĺźe: „za tępe uchodzą te stworzenia, ktĂłrych serce jest twarde i sztywne; za zuchwałe te, u ktĂłrych jest małe; za tchĂłrzliwe – u ktĂłrych zbyt wielkie” (195). Na stu sportowcĂłw o największych osiągnięciach znaleziono serca małe aĹź u 91, a sportowcy o duĹźych sercach bardzo szybko przestawali być sportowcami (138).
   Czym lepiej Ĺźywi się człowiek, tym lepsze ĹşrĂłdła energii moĹźe przeznaczać jego organizm dla pracy serca i mĂłzgu. Czym lepsze ĹşrĂłdła energii otrzymuje serce, tym moĹźe być mniejsze, gdyĹź nie potrzebuje rozbudowywać linii technologicznych do spalania gorszych paliw. Czym mniejsze jest serce, tym jest bardziej sprawne i tym mniej potrzebuje tlenu.

   Ĺťeby nie było wątpliwości: ani glukoza, ani miĂłd nie nadają się zupełnie jako ĹşrĂłdło energii dla serca, nawet dla zwierząt trawoĹźernych, a tym bardziej dla człowieka.

   Jeśli człowiek Ĺźywi się tak Ĺşle, Ĺźe jego serce musi otrzymywać część energii ze spalania glukozy, to rozwija się choroba zwana miokardiopatią przerostową, waga serca wzrasta 2 i więcej razy, sprawność serca znacznie spada i człowiek ginie. Włókna mięśnia sercowego powiększają kilkakrotnie swą objętość, są przeładowane enzymami potrzebnymi do spalania glukozy (210), nigdy w takim sercu nie rozwinie się miaĹźdĹźyca (250), gdyĹź nie ma moĹźliwości technicznych dla jej rozwoju. EnzymĂłw do spalania glukozy w zdrowym sercu, przeciętnie nawet Ĺźywionego człowieka nie ma zupełnie.

Jeśli człowiek żywi się tak źle, że jego serce musi otrzymywać część energii z zamiany kwasu pirogronowego na mlekowy, co odbywa się bez zużycia tlenu, to człowiek taki jest chory na chorobę wieńcową, gdyż tylko w tej chorobie można spotkać w sercu enzymy potrzebne w tych reakcjach (168, 78).

Jeśli człowiek Ĺźywi się tak Ĺşle, Ĺźe jego serce musi otrzymywać część energii ze spalania WKT (wolne kwasy tłuszczowe – dop. TK) a glukozę wykorzystuje jako uzupełniające ĹşrĂłdło tlenu do spalania tych trĂłjglicerydĂłw, to człowiek taki jest chory na tzw. serce sportowca, oczywiście kiepskiego, lub na zastoinową niewydolność krążenia. W obu przypadkach serce znacznie przerasta, gdyĹź musi pomieścić w swoich komĂłrkach liczne, ciężkie, mało wydajne, zajmujące dużą objętość enzymy.

Jeśli człowiek żywi się tak źle, że jego serce musi korzystać z WTK, jako istotnego źródła energii, to człowiek taki jest chory na tzw. zespół hiperkinetycznego serca (85), lub na chorobę wieńcową. Wolne kwasy tłuszczowe, nasycone wodorem, o długich łańcuchach, w których grupa COOH przypada na najdłuższy łańcuch węglowodorowy są najlepszym paliwem dla organizmów żywych, ale i one nie nadają się jako źródło energii dla mózgu, czy serca, jeśli chcemy, by serce czy mózg pracowały najsprawniej.

  Dobrze Ĺźywiony organizm z gatunku uprzywilejowanego dostarcza dla pracy serca i mĂłzgu głównie gotowe związki wysokoenergetyczne, akumulatory, ktĂłre oddają energię i są odsyłane do innych tkanek do powtĂłrnego naładowania.
(...)

Piśmiennictwo:
195 – Pliniusz: Historia naturalna. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1961, str. 66, 
          76, 162, 163.
138 – Kowarzykowa Z.: Adaptacja serca (III). Konferencja okrągłego stołu. PTL 1968, 37,
          1418.
210 – Roszkowska W. i Wolska K.: Cardiomyopathia hypertrophica obsttructiva. PTL 1967, 13,
         479.
250 – Świątkowska K. I Gizińska H.: Zachowanie się krzywych NEFA i zmętnienia osocza po
          posiłku tłuszczowym u osĂłb otyłych przed i po leczeniu odchudzającym. PTL 1966, 10,
          340.
168 – Mazurowa A. i wsp.: Zawartość niektĂłrych metabolitĂłw przemiany węglowodanowej we
          krwi w przebiegu zawału serca i w chorobie wieńcowej. PTL 1966, 18, 657
 78 – Gibiński K.: Metabolizm serca niewydolnego. PTL 1968, 39, 1493
 85 – Gorlin R.: Zespół hiperkinetycznego serca. PTL 1963, 40, 1501