T.K.

Rozmiary artykułu są oczywiście niewystarczające, aby objąć naukowe (niezależnie od ich merytorycznej słuszności) wywody autora: z konieczności ograniczono się do wniosków. Redakcja - po konsultacji ze specjalistami -podała do wiadomości czytelników, że poglądy autora są nader kontrowersyjne i są poglądami mniejszości: większość specjalistów uważa je za błędne. Znalazło to też odbicie w listach, których fragmenty drukujemy:

     „Czujemy się w obowiązku wyrazić nasze zaniepokojenie z powodu wydrukowania na łamach poczytnego i powaĹźnego tygodnika.Perspektywy" nieodpowiedzialnej pracy lek. med. Jana Kwaśniewskiego pt.: „Przemiana czy degeneracja". Olbrzymi dorobek świata naukowego w zakresie badań eksperymentalnych, klinicznych i epidemiologicznych został skwitowany przez autora stwierdzeniem: „Zalecane zestawy Ĺźywnościowe, będące wypadkową tradycji i toczących się sporĂłw, nie wydają się jednak trafne".
Większość stwierdzeń autora artykułu nie ma żadnego naukowego, logicznego uzasadnienia.
     Odmawianie znaczenia Ĺźywieniowego produktom pochodzenia roślinnego uniemoĹźliwia jakąkolwiek dyskusję z rzekomo naukowymi wywodami autora, wprowadza niebezpieczne zamieszanie w planowanie przyszłej polityki Ĺźywieniowej, a co najwaĹźniejsze - szkodzi zdrowi osĂłb poddanych tego rodzaju eksperymentom. I to jest powĂłd, dla ktĂłrego zabieramy głos na podstawie doświadczenia zdobytego w Ĺźmudnych wieloletnich badaniach naszego Ośrodka. Trudno nam dyskutować pisemnie z artykułem, ktĂłrego kaĹźde niemal zdanie jest kontrowersyjne".

Kierownik Kliniki Gastroenterologii Akademii Medycznej w Poznaniu doc. dr med. Jan Hasik i współpracownicy

     „Czytając tę wypowiedĹş początkowo myślałem, Ĺźe jest to Ĺźart primaaprilisowy. To nie jest tekst bardzo kontrowersyjny, to po prostu Ĺźenujące wiadomości godne cioci Kloci, a nie lekarza. Jest to sprawa tym gorsza, Ĺźe artykuł został wydrukowany w poczytnym piśmie i setki tysięcy osĂłb moĹźe uwierzyć w te niewiarygodne kłamstwa. Trudno mi jest tu polemizować drobiazgowo, gdyĹź właściwie prawie kaĹźda myśl, kaĹźde pojęcie zostały przedstawione w tym, w sposĂłb nieprawdziwy.
     NaleĹźy coś zrobić, aby naprawić popełnione zło i sprostować nieprawdziwe wiadomości, ktĂłre wprowadziły w błąd opinię publiczną".

Kierownik Zakładu Fizjologii i Biochemii Żywienia Instytutu Żywności i Żywienia doc. dr med. Światosław Ziemlański

     „Cierpiałam powaĹźnie na dolegliwości Ĺźołądkowe, ktĂłre w pewnym okresach załamywały mnie całkowicie - przestawałam wierzyć, Ĺźe kiedyś jeszcze będę zdrowa.
Wielu lekarzy leczących mnie w kraju i za granicą (Francja) przez blisko 4 lata zalecało stosowanie codziennie różnego rodzaju leków chemicznych i ziołowych. Mimo ścisłego przestrzegania zaleceń lekarzy nie uzyskałam pożądanego skutku. Kiedy zwróciłam się do lekarza J. Kwaśniewskiego, ten zalecił mi natychmiastowe przejście na dietę białkową z jednoczesnym leczeniem fizykalnym. Zalecona dieta składała się z następujących głównych składników odżywczych w proporcjach: białko - l. tłuszcze - 1,5 do 2, cukier - 0,3. Dieta była oparta, więc w zasadzie na produktach pochodzenia zwierzęcego.
Już po dwóch miesiącach odczułam poprawę. Obecnie po dwóch latach stosowania diety białkowej z całą stanowczością stwierdzam, że dzięki niej ustąpiły liczne dolegliwości, a samopoczucie moje poprawiło się bardzo".

Jolanta Chojnacka Bydgoszcz

     „Z chwilą poznania dr Kwaśniewskiego i po dyskusjach z nim, stosuję się do jego wskazĂłwek. Czuję się lekka, pełna energii, pracuję owocniej, cały organizm funkcjonuje sprawniej.
Tą drogą dziękuję Redakcji, Ĺźe umieściła artykuł zasłuĹźonego badacza diety, tak waĹźny w naszej „zmechanizowanej" epoce. Dr Kwaśniewskiemu zaś wyraĹźam swoją wdzięczność".

Wanda Wermińska Warszawa

     „Nie ze wszystkim, co pisze lek. J. Kwaśniewski, moĹźna się zgodzić, lecz poruszany temat uwaĹźam za bardzo aktualny. Umieszczenie artykułu w „Perspektywach", cieszących się wielką popularnością, wydaje się bardzo celowe i właściwe, ze względu na konieczność zwrĂłcenia uwagi ludności Polski na problem racjonalnego odĹźywiania. Dowodem aktualności poruszanych - chociaĹź bardzo kontrowersyjnych - problemĂłw moĹźe być szeroka dyskusja na te tematy na łamach prasy zagranicznej. Ĺťywienie i odĹźywianie się, proponowane przez lek. Kwaśniewskiego jest nawiązaniem do poglądĂłw propagowanych przez niektĂłrych uczonych z Zachodu, a w szczegĂłlności z USA.
     Jeśliby nasi specjaliści dietolodzy wypowiedzieli swe opinie w tonie rzeczowym, na pewno wĂłwczas z tej dyskusji społeczeństwo nasze odniosłoby korzyści. Racjonalne, nieprzyczyniające się do powstania organicznych schorzeń Ĺźywienie i odĹźywianie się jest zasadniczym problemem utrzymania dobrego stanu zdrowotnego ludności. Dlatego proponowałbym, by powyĹźszą problematykę nadal kontynuować, lecz juĹź na łamach pism naukowych. Przede wszystkim jednak w tonie uznawanym i przyjmowanym ogĂłlnie w tego rodzaju dyskusjach. W kaĹźdym bądĹş razie nie obraĹşliwym.

doc. dr hab. med. Czesław Pótorak
wiceprezes ZG PCK

     Jak widać  z zamieszczonych tu fragmentĂłw niektĂłrych tylko listĂłw (przepraszamy autorĂłw pozostałych za niewykorzystanie ich prac z braku miejsca), nie wszyscy specjaliści zgodni są w negatywnej ocenie zaprezentowanych w artykule poglądĂłw i ich znaczenia dla przyszłości. Ponadto musielibyśmy pominąć znaczną ilość listĂłw pacjentĂłw, ktĂłrzy z rodzajem diety zaproponowanym przez J. Kwaśniewskiego zetknęli się bądĹş za jego pośrednictwem, bądĹş teĹź za granicą.
     Publikując artykuł, mieliśmy na względzie zainteresowanie problemem szersze opinii publicznej i przełamanie pewnej „bariery milczenia” wokół tego rodzaju poglądĂłw. UwaĹźamy, Ĺźe korzystne dla przyszłości byłoby przeprowadzenie szerszych badań nad problemami, ktĂłre przedstawił autor.
    NiezaleĹźnie od tego, jakie poglądy naukowe akceptuje aktualnie większość specjalistĂłw- dietetykĂłw, nie ulega wątpliwości, Ĺźe wciąż zapadamy na wiele chorĂłb mających swe ĹşrĂłdło w sposobie odĹźywiania, a perspektyw stanu zdrowotnego ludności krajĂłw uprzemysłowionych w epoce rewolucji naukowo- technicznej  zawierać mogą wiele zagroĹźeń.
     Stanowczo natomiast pragniemy stwierdzić, Ĺźe w chwili obecnej zaprezentowane w artykule poglądy nie mogą stać się podstawą  do zmiany diety i odradzamy takie eksperymenty osobom, ktĂłrym wywody autora trafiły do przekonania.

Jerzy Surdykowski