T.K.

Odżywianie a ewolucja człowieka.
Szacowne zdrowie (cz. V)

    W okresie pasterskim teoretyczna i faktyczna długość Ĺźycia ludzi była najdłuĹźsza. Pełnowartościowe poĹźywienie regularnie dostarczane stworzyło dla ludzi optymalne moĹźliwości rozwoju, zapewniło wysoką sprawność fizyczną, umoĹźliwiało optymalny rozwĂłj centralnego układu nerwowego, chroniło przed chorobami.

   Zaistniały wĂłwczas korzystne warunki dla dalszego rozwoju ludzkości. Postęp ten był moĹźliwy tylko przez zmianę dotychczasowego trybu Ĺźycia, rozwĂłj osadnictwa, powstawanie większych ludzkich, stopniową specjalizację grup ludności, rozwĂłj pisma, narzędzi.

   W wielu staroĹźytnych cywilizacjach istniały miasta liczące kilkadziesiąt i więcej tysięcy mieszkańcĂłw. Zapewnienie wszystkim mieszkańcom poĹźywienia pochodzenia zwierzęcego było w Ăłwczesnych warunkach teoretycznie niemoĹźliwe. Brak drĂłg, transportu, paszy dla bydła w pobliĹźu miast, w klimacie gorącym powodującym szybkie psucie się produktĂłw zwierzęcych, powodowały konieczność szukania innych ĹşrĂłdeł Ĺźywności dla ludzi, Ĺźywności, ktĂłrą moĹźna było dłuĹźej przechowywać. Przy niskiej kulturze rolnej duĹźe skupiska ludzkie mogły powstawać jedynie w rejonach o najĹźyĹşniejszych glebach w klimacie pozwalającym na uzyskanie częstych zbiorĂłw. Ludzie zaczęli spoĹźywać produkty pochodzenia roślinnego tylko z powodu niedoboru produktĂłw zwierzęcych. Produkty pochodzenia roślinnego, dla człowieka odĹźywiającego się pokarmami zwierzęcymi, są bardzo niesmaczne i taki człowiek spoĹźywa je tylko w ostateczności. Ĺťadne plemiona pierwotne nie pozostają na diecie roślinnej. Eskimosi zawsze gardzili produktami roślinnymi, spoĹźywali je tylko w warunkach długotrwałego głodu, (nie chorowali teĹź oni na Ĺźadne choroby cywilizacyjne). Zapas energii i przyzwyczajeń Ĺźywieniowych z okresu pasterskiego doprowadził w szeregu kultur staroĹźytnych do ogromnego rozwoju nauki. Wiele problemĂłw rozwiązanych w staroĹźytności przez tysiąclecia czekało na powtĂłrne odkrycie, niektĂłrych nie potrafiono dotychczas rozwiązać. Nadal korzystamy z doświadczeń staroĹźytnych kultur, większość nauk swĂłj początek i rozwĂłj zawdzięcza staroĹźytnym myślicielom. Problemy, ktĂłre udało im się rozwiązać, przy praktycznie Ĺźadnych, w porĂłwnaniu do współczesnych moĹźliwościach technicznych zadziwiają nas i zmuszają do zastanowienia w jaki sposĂłb potrafili oni wyciągać tak trafne wnioski, na podstawie tak ograniczonych moĹźliwościach obserwacji. Wszystko co osiągnęli, osiągnęli tylko dzięki wyjątkowym moĹźliwościom swych mĂłzgĂłw, nie potrafili jednak zapobiec tragedii spowodowanej zmianą sposobu odĹźywiania ludzi, choć bardzo dobrze znali wpływ róşnych produktĂłw spoĹźywczych na człowieka. Przepisy dietetyczne podawane były najczęściej w formie róşnych nakazĂłw i zakazĂłw religijnych i spotykamy je we wszystkich religiach. Czym lepszą dietę ułoĹźyli prawodawcy religijni dla określonej grupy ludzi, tym mniej niekorzystnie przebiegała dalsza ewolucja tych ludzi. Człowiek wprowadził do swego jadłospisu stopniowo coraz więcej produktĂłw roślinnych, coraz to nowych, nauczył się przetwarzać te produkty na pokarmy smaczne, pozwalające oszukać zmysł smaku, ale nie swĂłj organizm.

Szkodliwego wpływu tych produktów na człowieka prawodawcy religijni, nie znając tych produktów, nie mogli wyłączyć w swych nakazach, stąd ochronne działanie tych zaleceń, ostatnio nie przestrzeganych, praktycznie przestało działać.

     Genialny myśliciel staroĹźytny Herodot powiedział: „Z potraw, ktĂłre się zjada powstają wszystkie choroby ludzkie”.

   Miliony naukowcĂłw przy ogromnych nakładach i niewspółmiernych moĹźliwościach technicznych nie potrafiło odkryć dotychczas tej najwaĹźniejszej dla ludzkości prawdy. Efekt – człowiek jest bardziej chory i zdegenerowany niĹź jakiekolwiek inne organizmy Ĺźywe. Jeden z czołowych dietetykĂłw w dyskusji po ukazaniu się jednego z moich artykułów napisał, Ĺźe wyniki Ĺźywienia wielu milionĂłw ludzi wg wskazań nauki o Ĺźywieniu są dobre. Gdy w rozmowie zapytałem go jacy są to ludzie i gdzie ich moĹźna znaleźć, nie potrafił udzielić odpowiedzi.

   Zwierzęta w stanie naturalnym odĹźywiają się przez szereg pokoleń w podobny sposĂłb, ewentualne zmiany w ich diecie są bardzo niewielkie i zachodzą bardzo powoli. Zwierzęta nie potrafią przetwarzać produktĂłw, nie zmieniły swej diety tak radykalnie i w tak krĂłtkim czasie, jak zrobił to człowiek. Hodowane przez człowieka, często odĹźywiane są inaczej, znacznie częściej teĹź z tego powodu chorują.

   Jedynym wyjątkiem wśrĂłd zwierząt jest szczur wędrowny. Ojczyzną jego jest Półwysep Skandynawski. Szczur był zwierzęciem drapieĹźnym, mięsoĹźernym, na co wskazuje jego budowa i właściwości środowiska w jakim Ĺźył. Liczebność tego gatunku ograniczona była moĹźliwościami środowiska i była niewielka. NiedobĂłr poĹźywienia, na jaki często bywają naraĹźone zwierzęta mięsoĹźerne, spowodował u szczura, podobnie jak w przeszłości u ludzi, konieczność szukania innych ĹşrĂłdeł poĹźywienia, ktĂłre ten gatunek znalazł w postaci zboĹźa, sprowadzanego i magazynowanego na Półwyspie Skandynawskim kilkaset lat temu.

Zmiana sposobu odżywiania spowodowana brakiem pokarmów pochodzenia zwierzęcego spowodowała u szczura podobnie jak i u ludzi, eksplozję demograficzną i opanowanie w krótkim czasie wszystkich kontynentów. Czynniki, które spowodowały te zmiany, były podobne u szczurów i u ludzi, efekty tych zmian są również podobne. Stąd szczur jest najlepszym , najchętniej wykorzystywanym zwierzęciem w badaniach naukowych, a reakcja człowieka na różne leki i czynniki środowiskowe jest bardzo zbliżona do reakcji spotykanych u szczura. Prawa, jakie rządzą w szczurzym społeczeństwie, są odmienne niż u wszystkich innych gatunków, a bardzo zbliżone do spotykanych u współczesnego człowieka.

Jan Kwaśniewski