WrzodziejÄ…ce zapalenie jelita grubego. Ryzyko wystÄ…pienia chorób przewodu pokarmowego jest tym wyższe, im bardziej sposób odżywiania różni siÄ™ od naturalnego. WspółczeÅ›nie dominujÄ… modele dietetyczne oparte na produktach zbożowych, które sÄ… niejadalne dla czÅ‚owieka i przed spożyciem muszÄ… być podane obróbce termicznej – to powoduje, że staje siÄ™ ono możliwe do przetworzenia przez przewód pokarmowy i zmniejsza siÄ™ ich szkodliwość (surowe ziarna, ziemniaki i inne wywoÅ‚ujÄ… natychmiastowÄ… reakcjÄ™ pod postaciÄ… ostrych dolegliwoÅ›ci gastrycznych).
DÅ‚ugotrwaÅ‚e, wieloletnie spożywanie potraw na bazie przetworzonych roÅ›lin musi z czasem doprowadzić do zaburzeÅ„ funkcjonowania przewodu pokarmowego. Obecnie, najczęściej do czynienia mamy z chorobami żoÅ‚Ä…dka i dwunastnicy, ponieważ tam pokarmy trafiajÄ… bezpoÅ›rednio po przeÅ‚kniÄ™ciu, w stanie praktycznie niezmienionym. Takie objawy jak: nadkwasota, bóle wÄ…troby, odbijania i wzdÄ™cia wystÄ™pujÄ… tak powszechnie, że nie traktuje siÄ™ ich już jako choroby. Dodatkowym czynnikiem, usposabiajÄ…cym do wystÄ…pienia dysfunkcji górnego odcinka przewodu pokarmowego jest zjadanie dużych iloÅ›ci rafinowanego cukru, który nasila wydzielenie kwasów żoÅ‚Ä…dkowych. W żoÅ‚Ä…dku, dwunastnicy i reszcie jelita cienkiego dochodzi do strawienia pokarmu i wchÅ‚oniÄ™cia cukrów prostych, dlatego papka trafiajÄ…ca do jelita grubego praktycznie pozbawiona jest cukrów, co czyni jÄ… mniej toksycznÄ…. Z tych powodów, choroby tego odcinka wystÄ™pujÄ… rzadziej. Dodatkowo, część trujÄ…cych zwiÄ…zków ulega wczeÅ›niej neutralizacji. SubstancjÄ…, która praktycznie nie ulega strawieniu w przewodzie pokarmowym jest bÅ‚onnik. Trafia on do jelita grubego w stanie praktycznie niezmienionym i ma dziaÅ‚anie drażniÄ…ce na nabÅ‚onek pokrywajÄ…cy Å›ciany jelita. To powoduje przyspieszenie perystaltyki. Z tego wzglÄ™du jest on oficjalnie zalecany, jako wpÅ‚ywajÄ…cy korzystnie na pracÄ™ mięśni gÅ‚adkich jelita. Uważa siÄ™, że dziÄ™ki przyspieszeniu ruchów robaczkowych Å‚atwiej pozbywamy siÄ™ z organizmu mas kaÅ‚owych i zawartych w nich szkodliwych produktów przemiany materii i innych zwiÄ…zków. Jest to prawda, jednak oprócz pobudzenia perystaltyki, bÅ‚onnik, drażniÄ…c nabÅ‚onek, wywoÅ‚uje stan zapalny, co może prowadzić do rozwoju owrzodzeÅ„ i chorób nowotworowych. RolÄ™ mogÄ… tu też odgrywać pewne zwiÄ…zki chemiczne używane jako konserwanty, ulepszacze i stabilizatory, które Å‚atwo przenikajÄ… poprzez uszkodzone Å›ciany przewodu pokarmowego i nasilajÄ… stan zapalny. Współczesna medycyna zauważyÅ‚a już, że substancje zawierajÄ…ce bÅ‚onnik pogarszajÄ… stan chorych, dlatego zaleca siÄ™ jego unikanie i uwaga – ograniczenie cukru! Niestety tÅ‚uszcz, jako szkodliwy, również nie jest zalecany. Tymczasem tÅ‚uszcze zwierzÄ™ce majÄ… dziaÅ‚anie Å‚agodzÄ…ce i wchÅ‚aniajÄ… siÄ™ bardzo dobrze. Podobnie jest z biaÅ‚kami pochodzenia zwierzÄ™cego, których przyswajalność wynosi 70%. Z tego powodu, dieta optymalna bÄ™dzie najlepszÄ… z możliwych w leczeniu tej choroby. Zgodnie z zaleceniami jest ona ubogoresztkowa, niskowÄ™glowodanowa i skÅ‚ada siÄ™ z produktów neutralizujÄ…cych nadmiar kwasów. Inne stosowane diety mogÄ… zÅ‚agodzić dolegliwoÅ›ci, ale nie doprowadzÄ… do wyleczenia choroby. Å»ywienie optymalne bardzo szybko usuwa dolegliwoÅ›ci ze strony przewodu pokarmowego. W przypadku gorszych odcinków potrzeba od kilku dni do kilku tygodni. Gojenie owrzodzeÅ„ jelita grubego trwa dÅ‚użej, zazwyczaj od jednego do kilku miesiÄ™cy. W poczÄ…tkowym okresie należy spożywać wiÄ™cej biaÅ‚ka, nawet 1,5g na kg należnej masy ciaÅ‚a, ponieważ jest ono konieczne do gojenia owrzodzeÅ„, przez które nastÄ™puje jego utrata. Jeżeli osoba chora jest wyniszczona i chuda, co czÄ™sto wystÄ™puje przy tej chorobie, to można dostarczyć biaÅ‚ka jeszcze wiÄ™cej, przy zachowaniu proporcji B/T – 1/3. OczywiÅ›cie nie należy chorego zmuszać do jedzenia „na siÅ‚Ä™”. Zalecana ilość wÄ™glowodanów nie odbiega od ogólnych zasad żywienia optymalnego, jednak powinno siÄ™ je dostarczyć w produktach ubogobÅ‚onnikowych. Do czasu wygojenia owrzodzeÅ„ należy również unikać przypraw korzennych i pikantnych potraw, natomiast po ustÄ…pieniu dolegliwoÅ›ci można już kierować siÄ™ smakiem. Osoby przyjmujÄ…ce leki powinny, wraz z ustÄ…pieniem dolegliwoÅ›ci, ograniczać dawki, w czym można poradzić siÄ™ lekarza. Bardzo korzystne efekty lecznicze we wrzodziejÄ…cym zapaleniu jelita grubego daje wdrożenie do leczenia prÄ…dów selektywnych S – ponieważ jest to choroba z przewagÄ… ukÅ‚adu parasympatycznego. UstÄ…pienie dolegliwoÅ›ci obserwuje siÄ™ najczęściej miÄ™dzy 10 a 20 dniem zabiegów. RównoczeÅ›nie z ustÄ™powaniem choroby cofajÄ… siÄ™ powikÅ‚ania. Należy jednak podkreÅ›lić, że jeżeli na poczÄ…tku żywienia wystÄ™pujÄ… objawy perforacji lub metaplazja nowotworowa, tu konieczne jest szybkie przeprowadzenie zabiegu operacyjnego i leczenie farmakologiczne.
lek. med. Przemysław Pala |